- Aktualności

Archiwum Państwowe w Siedlcach zaprasza na wystawę, „Mieć nadzieję – to przetrwać” – prezentującą spuściznę inż. Janusza Drwęskiego, więźnia obozu koncentracyjnego Sachsenhausen. Wystawa jest świadectwem 5-letniego pobytu przedstawiciela polskiej inteligencji technicznej w jednym z najcięższych niemieckich kacetów. Po wojnie Drwęski zebrał swoje obozowe dokumenty, listy, szkice, plany, rysunki  w formie oprawnego albumu, który obecnie należy do zasobu siedleckiego Archiwum. Najciekawsze materiały można obejrzeć na wystawie, której otwarcie zaplanowano w 70. rocznicę zakończenia II wojny światowej w Europie.

(Więcej):

Janusz Drwęski urodził się 26 czerwca 1886 roku w Warszawie. Maturę uzyskał 27 czerwca 1907 roku w Szkole Handlowej Kupiectwa Łódzkiego w Łodzi. Następnie studiował na Wydziale Chemii renomowanego Uniwersytetu w Zurychu. Swe umiejętności doskonalił też w Instytucie Chemii Stosowanej w Montpellier.

Po ukończeniu studiów w 1912 roku i odbyciu praktyk wrócił do Polski, gdzie pracował w przemyśle - głównie w zakładach cementowych i spirytusowych. W styczniu 1914 roku młodego inżyniera zaangażowano do Towarzystwa Fabryk Portland Cementu „Wołyń” w Zdołbunowie. We wrześniu 1915 roku, wskutek zbliżania się frontu, Drwęskiego odesłano do Kurska, a następnie do Charkowa. Po powrocie do Zdołbunowa opiekował się sprzętem fabryki podczas przechodzenia kolejnych frontów i okupacji: niemieckiej, ukraińskiej oraz bolszewickiej. Był członkiem Zarządu miasta Zdołbunów. Bolszewicy skazali go na śmierć, uciekł jednak i w styczniu 1919 roku powrócił do Polski. We wrześniu 1920 roku wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego, w którym służył jako saper. W styczniu 1921 roku wrócił do pracy w fabryce „Wołyń”, pełniąc funkcję kierownika produkcji i zastępcy dyrektora ds. produkcyjnych, odpowiedzialnego też za biuro handlowe. 15 kwietnia 1925 roku Drwęski rozpoczął pracę w Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego w Warszawie. W przemyśle spirytusowym pełnił kierownicze stanowiska w Warszawie, we Lwowie, Bielsku Śląskim i Starogardzie. Z końcem 1937 roku inżynier Drwęski został zatrudniony jako dyrektor kieleckiego kamieniołomu Kadzielnia, nowoczesnego zakładu wapienniczego z centralą w Warszawie. W Kielcach zastał go wybuch II wojny światowej.

Dyrektor Kadzielni Janusz Drwęski Drwęski został aresztowany przez Niemców 11 lipca 1940 roku, jako jeden z wielu zakładników, zatrzymanych w akcji, skierowanej przeciwko polskiej inteligencji. Część z aresztowanych rozstrzelano natychmiast w masowych egzekucjach. Drwęski z kieleckiego więzienia trafił do niemieckiego obozu koncentracyjnego Sachsenhausen koło Berlina, jednego z najcięższych hitlerowskich kacetów. Tu 19 lipca 1940 roku stał się numerem 28006. W obozie przeżył prawie pięć lat, mimo głodu, chorób, zimna, pracy ponad siły, bicia, tortur i codziennej groźby utraty życia. Drwęski przeżył eksperymenty medyczne, pracę w podobozie Klinkiernia, która dla większości więźniów oznaczała wyrok śmierci, alianckie bombardowania oraz tzw. marsz śmierci, czyli prowadzoną na przełomie kwietnia i maja 1945 roku w nieludzkich warunkach ewakuację więźniów przed nadchodzącym frontem.

Po wyzwoleniu ważący 39 kg Janusz Drwęski trafił na rekonwalescencję do Szwecji, ale już w październiku 1945 roku wrócił do Polski. 25 października 1947 roku przybył do Siedlec, gdzie objął obowiązki dyrektora Państwowego Monopolu Spirytusowego Wytwórni Laku (obecnie Polmos Siedlce). Pracował na tym stanowisku do 30 listopada 1950 roku. Później kierował też zakładami wydobywającymi kredę w Kornicy. Zmarł 13 lipca 1974 roku. Wraz z teściową Florentyną Ostrowską, zmarłą w 1952 roku, żoną Haliną Heleną, zmarłą w 1970 roku i córką, Haliną zmarłą w 2013 roku spoczywają w jednym grobie na cmentarzu w Siedlcach przy ul. Cmentarnej.

Świadectwem pobytu Janusza Drwęskiego w Sachsenhausen jest album, zawierający głównie obozową korespondencję do żony i córki. Oprócz listów autor zamieścił w nim także osobiste komentarze dotyczące pobytu w obozie oraz odręcznie sporządzone mapy i plany. Janusz Drwęski stworzył album w 1952 roku i ofiarował córce Halinie na gwiazdkę. Poświęcił skórzane obicie krzesła na oprawę albumu. Halina Drwęska, związana przez długie lata z Siedlecką Spółdzielnią Mieszkaniową, działaczka NSZZ „Solidarność”, zaangażowana w pomoc internowanym i uwięzionym, przekazała album ks. Józefowi Miszczukowi. Gdy 13 sierpnia 2013 roku zmarła bezpotomnie, ksiądz ofiarował album Archiwum Państwowemu w Siedlcach. Dar do ewidencji wpisano jako nabytek nr 4740/2013. Zespół ma nr 1888 i nazwę Spuścizna Janusza Drwęskiego, więźnia obozu koncentracyjnego Sachsenhausen.

Przygotowana przez Archiwum Państwowe w Siedlcach wystawa jest zapowiedzią wydania drukiem całego albumu – przejmującego świadectwa losów polskiej inteligencji w okresie II wojny światowej. Wielu z więźniów, którzy przeżyli niemieckie obozy koncentracyjne i sowieckie łagry, zadawało sobie pytanie, dlaczego ja? Także inżynier Janusz Drwęski zadał sobie to pytanie. A odpowiedź zapisana w albumie dedykowanym córce brzmiała: „Mieć nadzieję - to przetrwać”.

Archiwum Państwowe w Siedlcach, Muzeum Zbrojownia na Zamku w Liwie i Archiwum Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach zapraszają 15 kwietnia na konferencję poświęconą jednej z większych bitew powstania listopadowego, która rozegrała się w dniach 9 – 15 kwietnia 1831 r. pod Liwem w okolicach Węgrowa. O żołnierzach walczących o przeprawę przez rzekę Liwiec mówić będą historycy, muzealnicy i archeolodzy. Konferencja rozpocznie się o godz. 11 w liwskim muzeum.

Po kilkuletniej przerwie wracają Siedleckie Spotkania Historyczne. Jest to wspólna inicjatywa Siedleckiego Towarzystwa Naukowego, Archiwum Państwowego w Siedlcach, Muzeum Regionalnego w Siedlcach oraz Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Przyrodniczo Humanistycznego, polegająca na organizowaniu otwartych spotkań z historykami. Gościem najbliższego spotkania, które rozpocznie się 20 marca o godz. 18 w Muzeum Regionalnym, będzie dr Arkadiusz Zawadzki, a tematem ”Polska B? Sytuacja gospodarcza południowego Podlasia w okresie międzywojennym”.

Archiwum Państwowe w Siedlcach organizuje  konkurs plastyczny  „Drzewo genealogiczne mojej rodziny”  

Konkurs przeznaczony jest dla dzieci i młodzieży szkół podstawowych i gimnazjalnych oraz uczniów szkół średnich i ponadgimnazjalnych, a także dla osób dorosłych. Organizatorem konkursu jest Archiwum Państwowe w Siedlcach. Organizacja konkursu ma na celu zachęcenie jego uczestników do poznania przeszłości swoich przodków oraz dziejów Dużej i Małej Ojczyzny z perspektywy losów rodziny. Konkurs pozwoli także na utrwalenie w rodzinie pamięci o przodkach. Celem konkursu  jest zachęcenie  uczestników do gromadzenia  rodzinnych pamiątek  oraz odpowiedniej dbałości  o rodzinne fotografie i dokumenty.

Więcej informacji dostępne jest po kliknięciu w link

W ostatnich dniach grudnia 2014 roku, Narodowe Archiwum Cyfrowe dokonało aktualizacji serwisu www.szukajwarchiwach.pl między innymi o nowe skany z zasobu Archiwum Państwowego w Siedlcach. Udostępniono kopie cyfrowe kolejnych zespołów, głównie  ksiąg stanu cywilnego. Łącznie zostało opublikowanych 142 350 skanów ze 100 zespołów.

Archiwum Państwowe w Siedlcach wydało drukiem 19 zeszyt periodyku naukowego „Prace Archiwalno-Konserwatorskie”. „Prace...” ukazują się od 1977 r. i należą do najstarszych archiwalnych czasopism naukowych. 19 zeszyt na 264 stronach publikuje artykuły oraz materiały źródłowe i kronikę wydarzeń w siedleckim Archiwum. Wśród 15 autorów jest czworo pracowników Archiwum Państwowego w Siedlcach. Pozostali autorzy reprezentują m. in. Uniwersytet Przyrodniczo – Humanistyczny w Siedlcach, PAN, IPN, Uniwersytet Łódzki, Wołyński Narodowy Uniwersytet w Łucku i Polskie Towarzystwo Heraldyczne. Publikacja ukazała się dzięki wsparciu finansowemu Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych oraz siedleckiego samorządu.

Zawartość zeszytu: Andrzej Sikorski Rodzina Fryderyka Chopina na przełomie XVIII i XIX w., Mirosław Z. Roguski Józef Grzybowski – działalność publiczna w czasach stanisławowskich, Andrzej Chojnacki Działalność urzędnicza i życie prywatne Józefa Grzybowskiego w czasach  Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego, Rafał Wiktor Kowalczyk Wydatki na utrzymanie armii Księstwa Warszawskiego w latach 1807 – 1811, Svitlana Grela -Kravczenko Żołnierz - dobro najwyższe. Medycyna w armii Księstwa Warszawskiego, Dorota Krystyna RembiszewskaNiezmienność w zmienności – o nazwiskach mieszkańców Stoczka w czasach Księstwa Warszawskiego i współcześnie, Arur Ziontek „U kresu mylnych nadziei zawrotów”. Wokół biografii i twórczości poetyckiej płk. Ludwika Kamińskiego, Rafał Dmowski  Przebieg powstania styczniowego na terenie województwa podlaskiego. Stan badań, Bogusław Niemirka Echa powstania styczniowego na kartach ksiąg metrykalnych, Artur Ziontek Poetycki Testament pokolenia. Trzy wiersze „powstańcze” Ludomira Benedyktowicza. Wojciech Jaworski Legalne organizacje społeczne w powiecie siedleckim do 1914 r., Marta Rogalska Sąd Grodzki w Stoczku Węgrowskim w latach 1929 – 1939 na podstawie akt zachowanych w Archiwum Państwowym w Siedlcach, Anna Jaworek Działalność Obozu Narodowo – Radykalnego na terenie powiatu sokołowskiego na podstawie akt Sądu Okręgowego w Siedlcach z lat 1935 – 1939, Julita Chojnacka Wybrane przykłady aktywności  komunistycznej na podstawie akt Prokuratury Sądu Okręgowego w Siedlcach z lat 1929 – 1939, Andrzej Chojnacki Siedleckie groby żołnierzy Księstwa Warszawskiego Królestwa Polskiego i powstańców listopadowych, Tomasz Osiński  Aleja Weteranów. Nagrobki żołnierzy napoleońskich na lubelskim cmentarzu przy ul. Lipowej, Kronika wydarzeń w Archiwum Państwowym w Siedlcach.

Od 12 listopada Archiwum Państwowe w Siedlcach zaprasza na wystawę Siedlce w czasach I Wojny Światowej. Pokazane na niej będą archiwalia dokumentujące życie codzienne w mieście ogarniętym wojenną pożogą.

Wystawa składa się z dwóch części. Pierwsza - to materiały z lat 1914 – 1915, gdy w mieście stacjonowały wojska rosyjskie ze sztabem głównym Frontu Północno - Zachodniego na czele. Druga część - to archiwalia związane z okupacją niemiecką w latach 1915 - 1918. Na wystawie zaprezentowano wiele nieznanych historykom dokumentów pochodzących m. in. z kancelarii siedleckiego policmajstra, czy akt żandarmerii cywilnej i wojskowej (polowej). Odrębną grupę eksponatów stanowią nagłówki pism i pieczęcie jednostek wojskowych stacjonujących w Siedlcach w czasach I Wojny.

Wystawa została zrealizowana we współpracy z Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych.

Archiwum Państwowe w Siedlcach, ul. T. Kościuszki 7, zaprasza w dniu 23 października 2014 roku o godzinie 13.00 na rozstrzygnięcie konkursu oraz wernisaż pokonkursowej wystawy „Drzewo genealogiczne mojej rodziny”. Konkurs plastyczny.

Konkurs przeznaczony był dla dzieci i młodzieży szkół podstawowych i gimnazjalnych oraz uczniów szkół średnich i ponadgimnazjalnych, a także dla osób dorosłych. Organizatorem konkursu było Archiwum Państwowe w Siedlcach oraz Fundacja Rozwoju Badań Regionalnych Sigillum. Organizacja konkursu miała na celu zachęcenie jego uczestników do poznania przeszłości swoich przodków oraz dziejów Dużej i Małej Ojczyzny z perspektywy losów rodziny. Konkurs pozwolił także na utrwalenie w rodzinie pamięci o przodkach. Celem konkursu było zachęcenie uczestników do gromadzenia rodzinnych pamiątek oraz odpowiedniej dbałości o rodzinne fotografie i dokumenty.

Zadaniem uczestników konkursu było przedstawienie historii swojej rodziny w graficznej formie drzewa genealogicznego dowolną techniką plastyczną, lub w formie wywodu przodków. Opracowane drzewo powinno zawierać minimum cztery pokolenia (w tym jako pierwsze pokolenie autora).

Na konkurs wpłynęły prace 82 autorów w wieku od 9 do 82 lat.

Jury w składzie:

- historyk sztuki Dorota Pikula, kustosz Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach,

- dr Tomasz Jaszczołt z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk,

- radca prawny Bogusław Niemirka z Polskiej Akademii Nauk,

- artysta malarz, dr hab. Tomasz Nowak z Uniwersytetu Przyrodniczo – Humanistycznego w Siedlcach,

- genealog i regionalista Zbigniew Wąsowski

dokonało oceny prac w kategorii wywód przodków oraz drzewo genealogiczne. Nagrodzono  oraz wyróżniono łącznie 38 prac za formę  plastyczną  oraz głęboki wywód przodków.

Dzięki sponsorom wszyscy nagrodzeni i wyróżnieni otrzymają nagrody rzeczowe.

Serdecznie zapraszam do zapoznania się z wynikami konkursu w dniu 23 października.

z poważaniem

dyrektor Archiwum Państwowego w Siedlcach dr Grzegorz Welik